Wat is precies PTSS?

Wat is precies PTSS?

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening die kan ontstaan na het meemaken van een traumatische gebeurtenis. PTSS gaat verder dan de normale stressreacties die mensen ervaren na een schokkende of angstaanjagende gebeurtenis en kan een aanzienlijke impact hebben op het dagelijks functioneren. In dit artikel gaan we dieper in op de symptomen van PTSS, de verschillen met trauma, hoe je PTSS kunt herkennen, en waarom behandeling essentieel is.

Symptomen van PTSS

PTSS kent een breed scala aan symptomen die in vier hoofdgroepen kunnen worden onderverdeeld:

1. Herbelevingen:
   • Flashbacks: Het gevoel de traumatische gebeurtenis opnieuw te beleven, alsof het weer gebeurt.
   • Nachtmerries: Intense dromen over de traumatische gebeurtenis.
   • Opdringerige Herinneringen: Ongewenste en terugkerende herinneringen aan de gebeurtenis.
2. Vermijding:
   • Vermijden van Herinneringen: Het vermijden van gedachten, gevoelens, of gesprekken over de traumatische gebeurtenis.
   • Vermijden van Triggers: Het vermijden van plaatsen, mensen of activiteiten die aan het trauma herinneren.
3. Negatieve Veranderingen in Denken en Stemming:
   • Negatieve Gedachten en Gevoelens: Gevoelens van hopeloosheid, vervreemding van anderen, en een algemeen verlies van interesse in activiteiten.
   • Geheugenproblemen: Moeite om belangrijke aspecten van de traumatische gebeurtenis te herinneren.
   • Emotionele Verdoofdheid: Een verminderd vermogen om positieve emoties te ervaren.
4. Verhoogde Prikkelbaarheid en Reactiviteit:
   • Prikkelbaarheid en Woede-uitbarstingen: Overmatige irritatie en woede.
   • Hyperwaakzaamheid: Constant op je hoede zijn voor mogelijk gevaar.
   • Slaapproblemen: Moeite met inslapen of doorslapen.
   • Concentratieproblemen: Moeite hebben om je te concentreren of je ergens op te focussen.

Verschillen tussen Trauma en PTSS

Hoewel trauma en PTSS nauw met elkaar verbonden zijn, zijn er belangrijke verschillen tussen de twee:

• Trauma:
  • Trauma verwijst naar de reactie op een enkele of reeks van schokkende gebeurtenissen. Deze reactie kan zowel fysiek als emotioneel zijn en varieert in intensiteit.
  • Niet iedereen die een trauma ervaart, ontwikkelt PTSS. Velen kunnen hun trauma verwerken zonder langdurige gevolgen.
• PTSS:
  • PTSS is een diagnose die wordt gesteld wanneer de symptomen van trauma langer dan een maand aanhouden en het dagelijks functioneren belemmeren.
  • PTSS omvat een specifieke combinatie van symptomen zoals herbelevingen, vermijding, negatieve veranderingen in denken en stemming, en verhoogde prikkelbaarheid.

Herkennen van PTSS

Het herkennen van PTSS kan lastig zijn, vooral omdat de symptomen soms pas weken, maanden of zelfs jaren na de traumatische gebeurtenis verschijnen. Hier zijn enkele tekenen die erop kunnen wijzen dat iemand PTSS heeft en professionele hulp nodig heeft:

• Intens en Langdurig: De symptomen duren langer dan een maand en hebben een aanzienlijke invloed op het dagelijks leven.
• Herhalende Herbelevingen: Regelmatige flashbacks, nachtmerries of opdringerige herinneringen aan de traumatische gebeurtenis.
• Extreme Vermijding: Het actief vermijden van alles dat aan het trauma herinnert, inclusief gedachten, plaatsen en mensen.
• Veranderde Stemming: Aanhoudende negatieve gedachten en gevoelens, zoals hopeloosheid, vervreemding van anderen, en een verlies van interesse in activiteiten die vroeger plezierig waren.
• Overmatige Waakzaamheid: Constant op je hoede zijn voor mogelijk gevaar, slaapproblemen, en moeite met concentreren.

Waarom Behandeling Essentieel is

Het is cruciaal om PTSS vroegtijdig te behandelen om de symptomen te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Hier zijn enkele redenen waarom behandeling belangrijk is:

• Symptoombestrijding: Therapieën en medicaties kunnen helpen bij het verminderen van de symptomen van PTSS, waardoor het dagelijks functioneren verbetert.
• Preventie van Verdere Problemen: Onbehandelde PTSS kan leiden tot bijkomende problemen zoals depressie, angststoornissen, middelenmisbruik, en fysieke gezondheidsproblemen.
• Verbetering van Relaties: Behandeling kan helpen om de negatieve impact van PTSS op relaties met familie, vrienden en collega’s te verminderen.
• Herstel van Controle: Therapie kan mensen met PTSS helpen om weer controle over hun leven te krijgen en zich minder overweldigd te voelen door hun symptomen.

Behandelopties voor PTSS

Er zijn verschillende effectieve behandelingen beschikbaar voor PTSS:

1. Cognitieve Gedragstherapie (CGT): CGT helpt bij het veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen die bijdragen aan PTSS-symptomen.
2. Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR): EMDR richt zich op het verwerken van traumatische herinneringen door middel van gestructureerde oogbewegingen.
3. Exposuretherapie: Deze therapie helpt patiënten geleidelijk blootgesteld te worden aan herinneringen aan het trauma om angstreacties te verminderen.
4. Medicatie: Antidepressiva en andere medicaties kunnen helpen om symptomen zoals angst en depressie te beheersen.
5. Groepstherapie en Ondersteuningsgroepen: Delen van ervaringen met anderen die soortgelijke trauma’s hebben meegemaakt kan emotionele steun en inzicht bieden.

Conclusie

PTSS is een ernstige en invaliderende aandoening die kan ontstaan na het meemaken van een traumatische gebeurtenis. Het herkennen van de symptomen en het verschil met een gewone trauma-reactie is cruciaal voor het verkrijgen van de juiste behandeling. Vroegtijdige en passende behandeling kan de symptomen van PTSS aanzienlijk verminderen, de kwaliteit van leven verbeteren en helpen bij het herstellen van controle over het dagelijks leven. Het is belangrijk om niet te aarzelen om professionele hulp te zoeken als je of iemand die je kent symptomen van PTSS ervaart.